07 mrt Nederlandse offshore wind-industrie onder druk door financieringsproblemen
Nederland dreigt zijn concurrentiekracht in offshore wind te verliezen doordat bedrijven in de toeleveringsketen tegen financierings- en innovatieknelpunten aanlopen. Dit blijkt uit een nieuw onderzoek van JBR, in opdracht van Invest-NL en TKI Offshore Energy. Opschaling en innovatie van de toeleveringsketen zijn cruciaal om onze concurrentiekracht te behouden en de klimaatdoelstellingen te halen.
Afname van concurrentievermogen in de offshore windsector
Het recente Draghi-rapport stelt dat Europa fors moet investeren in strategische sectoren zoals offshore wind om minder afhankelijk te worden van externe markten. Nederlandse windenergie op zee kan substantieel bijdragen aan de Europese klimaatdoelstellingen voor wind op zee van 120 GW in 2030, maar de toeleveringsketen van de sector wordt bedreigd door toenemende concurrentie uit andere regio’s, zoals China. Het Europese marktaandeel in turbineassemblage is gedaald van 58% naar 30% tussen 2017 en 2022. Zonder beter financieringsbeleid en strategische investeringen dreigt cruciale productiecapaciteit naar het buitenland te verdwijnen.
Nederland laat investeringskansen liggen
Door de hoge kapitaalinvesteringen en lange doorlooptijden voor ontwikkeling en adoptie van geavanceerde nicheproducten worden investeringen in de toeleveringsketen als risicovol beschouwd. Hierdoor zijn, volgens JBR, investeerders terughoudend en ontstaat er een financieringskloof tussen vraag en aanbod. Vooral financieringen tussen € 2-10 miljoen zijn moeilijk te verkrijgen. Tegelijkertijd zorgen lage marges door concurrentie uit China en onzekere afname door trage elektrificatie ervoor dat innovatie en opschaling vastlopen.
Aanbestedingen remmen innovatie
Het Nederlandse tendersysteem richt zich nog steeds grotendeels op de hoogste bieder, waardoor de marges verkleind worden en innovatieve bedrijven onvoldoende ruimte krijgen om hun technologieën op schaal te implementeren. Het rapport van JBR wijst erop dat een herziening van het tendersysteem nodig is, zodat niet alleen prijs, maar ook innovatie, lokale werkgelegenheid en duurzaamheid een grotere rol spelen bij de gunning van projecten. Dit zal de sector minder afhankelijk maken van kostengerichte concurrentie en meer ruimte bieden voor kwalitatieve groei.
Financieringsoplossingen voor innovatie en opschaling
Nieuwe financieringsoplossingen en innovatiesubsidies zijn nodig om investeringsrisico’s te spreiden en kapitaalinjecties te stimuleren. Daarnaast kan Nederland meer gebruik maken van Europese financieringsmogelijkheden, zoals de EIB-tegengarantie van € 5 miljard, om de financieringskloof te dichten en opschaling te versnellen. Door strategische samenwerking tussen overheid, investeerders en bedrijven kan de offshore windsector groeien en internationaal concurrerend blijven.
Invest-NL en TKI Offshore Energy roepen op tot actie
Om de Nederlandse concurrentiepositie in offshore wind te behouden, is een actiegerichte aanpak op de gehele keten nodig. Dit vraagt om risico-dempende financieringsinstrumenten, aanpassingen in het tendersysteem en beter benutten van Europese financiering. Invest-NL en TKI Offshore Energy zetten zich in om deze verandering te versnellen.
“Nederland heeft alle ingrediënten om een koploper in offshore wind te blijven, maar zonder actie lopen we het risico dat een voor Nederland cruciale sector naar het buitenland verdwijnt. Dit rapport laat zien welke oplossingen deze trend kunnen keren. Vanuit Invest-NL gaan wij ons richten op het ontwikkelen van financiële instrumenten die risico’s dempen en kapitaal mobiliseren voor de offshore windsector in Nederland,” zegt Eva Ferrier van Invest-NL.
“Deze studie laat zien aan dat een goede samenwerking tussen financiering, innovatie en beleid en regelgeving cruciaal is voor een sterke Nederlandse toekomst in offshore wind. We hebben een groot aantal startups, een sterke offshore en maritieme industrie en een sterke kennissector waar we op kunnen voortbouwen. Om innovaties verder te kunnen ontwikkelen, hebben de sector en investeerders meer proof point facilities nodig. Activiteiten waar we direct zelf aan kunnen werken, zoals het vergroten van het begrip tussen investeerders en de offshore windsector, en het stimuleren van samenwerking, pakken we op”, zegt Bob Meijer van TKI Offshore Energy.
Foto: door Stockphotos.com