06 nov VNCI vraagt nieuw kabinet om actie op langetermijnvisie chemie
Het kabinet heeft een langetermijnvisie gepresenteerd voor een toekomstbestendige chemiesector. De VNCI verwelkomt deze stap, maar roept een nieuw kabinet op om snel werk te maken van een uitvoerings- en investeringsagenda die de industrie versterkt en haar transitie mogelijk maakt.
In de Kamerbrief Perspectief voor de chemie, die demissionair minister Hermans (KGG) en staatssecretaris Thierry Aartsen (I&W) vorige week vrijdag naar de Tweede Kamer stuurden, wordt het belang van de chemie voor Nederland expliciet benoemd. De sector is belangrijk voor Nederland, voor het verdienvermogen, de strategische autonomie en de circulaire economie, en levert essentiële producten aan vitale sectoren zoals gezondheid, voeding, energie, defensie en hightech maakindustrie.
Het kabinet wil dat de chemiesector ook in een klimaatneutrale en circulaire toekomst concurrerend blijft. In de gelijktijdig gepubliceerde Visie op duurzame koolstof in de chemie schetsen Hermans en Aartsen een transitiepad naar een circulaire chemie, met aandacht voor een zorgvuldige balans tussen het afbouwen van fossiele grondstoffen en de tijdige ombouw en opbouw van duurzame koolstoffen.
Twee groeirichtingen duurzame chemie
Het kabinet ziet twee groeirichtingen voor een toekomstbestendige duurzame chemie. Ten eerste groene basischemie op basis van bio- en circulaire grondstoffen en duurzame halffabricaten, gebruikmakend van bestaande infrastructuur en kennis. En ten tweede geavanceerde chemie gericht op functionele toepassingen met hoge toegevoegde waarde.
VNCI: uitvoering cruciaal
De VNCI is positief over het feit dat er nu een langetermijnvisie ligt. “Het is goed dat het kabinet het strategische belang van de chemie erkent en de toekomstige rol van de chemie schetst in Nederland,” zegt Mark Intven, hoofd Klimaat, Energie, Innovatie en Duurzaamheid bij de VNCI. “Maar zoals het kabinet zelf ook beaamt, vindt er momenteel een shake-out plaats van chemiebedrijven in Nederland. Zonder snelle actie dreigt de sector voor een belangrijk deel te verdwijnen. Daarmee ontbreekt de noodzakelijke basis voor verduurzaming van de huidige productie-installaties, maar ook voor opbouw van nieuwe chemie die onderling sterk met elkaar verbonden zijn”
Intven wijst op recente sluitingen van fabrieken en reorganisaties. “We hebben nú actie nodig. Op nationaal niveau moet de overheid zorgen voor een gelijk speelveld voor herstel van ons concurrentievermogen. Verder is het heel belangrijk dat Europa alles op alles zet om de vraag naar duurzame producten te stimuleren en Europese productie te beschermen tegen oneerlijke concurrentie vanuit China en de VS.”
Daarnaast beklemtoont de VNCI dat een duurzame chemie geen kwestie is van binaire keuzes maken tussen bestaande en nieuwe chemie of tussen basis- en geavanceerde chemie. “Chemiebedrijven zijn sterk met elkaar verweven via uitwisseling van energie, grondstoffen en (bij)producten. Je kunt niet beleidsmatig selectief kiezen wat je wel en niet wilt behouden zonder risico op verstoring van hele ketens,” aldus Intven. “We moeten zorgen dat we de voordelen van Nederland, waaronder de unieke ligging aan zee en centrale positie binnen het ARRRA-cluster, ten volle blijven benutten. We kunnen ons bovendien niet blindstaren op enkel de producten met een hogere toegevoegde waarde. Ook andere regio’s buiten Europa zetten immers stevig in op de ontwikkeling van en verbreding naar downstream chemieproducten.”
Oproep tot gezamenlijke uitvoeringsagenda
De VNCI roept het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer op om snel werk te maken van het herstel van het concurrentievermogen van de Nederlandse industrie. Om vervolgens van daaruit te kunnen werken aan een uitvoerings- én investeringsagenda voor een groene industrie. “Deze nationale visie biedt een waardevolle stip op de horizon. Nu is het zaak om samen met overheid, industrie en andere lidstaten te bepalen hoe we daar komen – met concrete acties, investeringen en vooral Europees beleid dat de sector ondersteunt in deze transitie,” aldus Intven. “De VNCI en haar leden werken hier graag aan mee.”
Foto: door Stockphotos.com